Biến trở - Vr 104 100k 10 vòng 3296X xanh dương (Ốc ngang)

1. Biến trở là gì?

Biến trở là là một loại thiết bị điện tử có khả năng thay đổi mức điện trở theo ý muốn trong một dãy điện trở nào đó. Chúng được dùng trong các mạch điện để điều chỉnh hoạt động của mạch điện hoặc trong các ứng dụng cần đến việc thay đổi mức điện trở để điều khiển một thiết bị hay một hiện tượng.

Điện trở của một thiết bị có thể thay đổi bằng cách thay đổi chiều dài của dây dẫn điện hoặc tác động của những yếu tố xung quanh như ánh sáng, nhiệt độ, bức xạ điện từ,… Gía trị của biến trở không phụ thuộc dạng cố định mà sẽ là một dãy giá trị như từ 0-10kꭥ. Nếu như một biến trở có giá trị là 5 kꭥ thì điện trở sẽ có giá trị thay đổi từ 0 cho đến 10 kꭥ.

2. Cấu tạo và ngyên lý hoạt động

Cấu tạo:

Biến trở có cấu tạo khá đơn giản, nhìn từ bên ngoài ta sẽ thấy có 3 bộ phận chính như sau:

• Cuộn dây được làm từ hợp kim có điện trở suất lớn.
• Con chạy/chân chạy: có khả năng chạy dọc cuộn dây làm thay đổi giá trị trở kháng.
• Trong mạch sẽ có 3 chân kết nối ở ngõ ra với mạch điện. Trong đó 2 chốt làm từ kim loại dùng để đấu vào mạch điện. Cực còn lại di chuyển hay còn gọi là cần gạt để thay đổi điện trở trong một khoảng cho phép được ghi trên điện trở.

Các vật liệu tạo nên những chiếc biến trở hay được sử dụng phải được kể đến như:

• Carbon hay còn gọi là biến trở than được làm từ những hạt carbon với chi phí rẻ, tuy nhiên độ chính xác thấp.
• Dây cuốn làm từ dây nickrome với độ cách điện cao phù hợp cho các ứng dụng có công suất cao cần độ chính xác, tuy nhiên độ phân giải của chúng vẫn chưa ở mức tốt.
• Nhựa dẫn điện: được dùng cho các ứng dụng âm thanh cao cấp với giá thành cao.
• Cermet: là loại vật liệu ổn định nhưng tuổi thọ không cao.

Ngoài ra trên biến trở sẽ có núm vặn để điều chỉnh để chúng ta có thể tùy chỉnh từng mức điện trở để phù hợp với thiết bị và yêu cầu.

Nguyên lý hoạt động

Nguyên lý hoạt động của biến trở là các dây dẫn được tách rời dài ngắn khác nhau. Được điều khiển bằng các vi mạch điều khiển hoặc núm vặn. Khi thực hiện điều khiển các mạch kín sẽ thay đổi chiều dài dây dẫn khiến điện trở trong mạch thay đổi.

Mạch điều khiển thiết kế vẫn sẽ xót lại một khoảng sai số, do đó biến trở được sử dụng để thực hiện điều chỉnh mạch điện. Lúc này điện trở sẽ đóng vai trò phân áp, phân dòng trong mạch.

3. Ứng dụng của biến trở trong thực tế

Ứng dụng chiết áp:

Biến trở dùng cho chiết áp là loại có 3 cực được dùng chung trong một mạch. Điện áp đầu ra được lấy từ cực di chuyển trông như mạch chia điện áp.

Giống như ở trong hình ta có hai cực cố định được nối vào nguồn điện áp. Điện áp sẽ giảm dọc theo đường điện trở để bằng với điện áp nguồn. Mạch đầu ra kết nối với di chuyển bằng cách thay đổi vị trí, thay đổi điện trở và điện áp trên tải. Nguyên lý này hay được sử dụng trong các mạch cần điều khiển điện áp. Đường điện áp có hình vòng cung hoặc hình đường thẳng, yếu tố này sẽ quyết định dạng hình học của chiết áp.

Ứng dụng điều chỉnh dòng:

Biến trở có khả năng điều chỉnh dòng điện, ở đây cực cố định thức 3 không được sử dụng. Cách này sẽ giúp giảm hoặc tăng dòng điện qua mạch khi thay đổi vị trí cần gạt. Điện trở thay đổi sẽ khiển dòng điện thay đổi theo hướng ngược lại. Tức là khi trở kháng tăng thì dòng điện qua mạch sẽ giảm.

Các điện trở khi mang một dòng điện lớn phải đủ mạnh để chịu được dòng điện thay đổi đi qua. Vì vậy nên vật liệu điện trở dây cuốn là lựa chọn ưa chuộng nhất khi biến trở được sử dụng như một bộ biến trở điều chỉnh dòng.

Biến trở tinh chỉnh:

Đây là phiên bản thu nhỏ của biến trở và có 3 cực hoạt động được gắn trực tiếp trên mạch và thông thường giá trị sẽ được điều chỉnh một lần trong quá trình hiệu chỉnh mạch.